Określony procent z wypłaty, „procent” od pracodawcy oraz dodatek od państwa na poczet naszej emerytury – tak w wielkim skrócie można zdefiniować Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK). Do programu może się kwalifikować blisko 11,5 mln Polaków. Czym zatem dokładnie są Pracownicze Plany Kapitałowe?
Z tego artykułu dowiesz się:
- czym są Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) i jak kształtują się wysokości wpłat,
- jakie obowiązki mają podmioty zatrudniające oraz jak wygląda harmonogram wdrożenia PPK,
- uczestnictwo – jakie prawa mają zatrudnieni,
- PPK a system Microsoft Dynamics NAV / Business Central.
Prognozy odnośnie wysokości emerytur w Polsce nie są optymistyczne, a mimo to ogromny procent społeczeństwa nie oszczędza na starość. W 2017 roku przyjęto strategię na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, w której kluczową rolę odgrywają Pracownicze Plany Kapitałowe. Mają być one rozwiązaniem na poprawę jakości życia osób po 60 roku życia pod względem finansowym.
Czym są Pracownicze Plany Kapitałowe?
Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) to system oszczędzania tworzony i współfinansowany przez pracownika (zwanego zatrudnionym), pracodawcę (podmiot zatrudniający) oraz państwo. Jego celem jest stabilna sytuacja finansowa na emeryturze tego pierwszego. PPK ma dawać pracownikom możliwość gromadzenia oszczędności na dodatkową emeryturę. Zgromadzone środki są ich prywatną własnością oraz podlegają dziedziczeniu. Zasady PPK są regulowane Ustawą o Pracowniczych Planach Kapitałowych, która weszła w życie 1 stycznia 2019 roku. W związku z tym, na podmiotach zatrudniających, zdefiniowanych jako:
- pracodawcy, o których mowa w art. 3 Kodeksu pracy,
- nakładcy,
- rolnicze spółdzielnie produkcyjne lub spółdzielnie kółek rolniczych,
- zleceniodawcy,
- podmioty, w których działa rada nadzorcza, jeżeli jej członkowie są wynagradzani z tytułu pełnienia tych funkcji
zatrudniających co najmniej jedną osobę, która podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu z tytułów wymienionych w przytoczonej ustawie, spoczywa obowiązek założenia PPK. Następnie, podmioty zatrudniające muszą dokonać wyboru instytucji finansowej. Będzie ona zajmować się PPK. Firmy podpisują z nią dwie umowy – umowę o zarządzanie PPK i umowę o prowadzenie PPK. Operatorem systemu PPK jest Polski Fundusz Rozwoju, a nadzór nad jego funkcjonowaniem sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego.
Do PPK są automatycznie zapisywani pracownicy w wieku od 18 do 55 r.ż. Osoby po 55 roku życia mogą dołączyć do programu na swój wniosek. Natomiast te, które ukończyły 70 lat – nie mogą brać udziału w programie. Z PPK można zrezygnować – należy złożyć odpowiedni wniosek.
Wpłaty do PPK można podzielić na podstawowe (obligatoryjne) oraz dobrowolne. W przypadku osoby zatrudnionej wymiar wpłaty podstawowej to 2% jej pensji brutto, które są potrącane z tego, co otrzymuje co miesiąc „na rękę”. Pracownik może dobrowolnie zwiększyć wysokość wspomnianej wpłaty o kolejne 2%. Wymiar wpłaty obligatoryjnej podmiotu zatrudniającego to 1,5%, liczony na takich samych zasadach jak w przypadku osoby zatrudnionej. Można ją zwiększyć o kolejne 2,5%. Do tego dochodzą wpłaty od państwa – wpłata powitalna w wysokości 250 zł oraz roczna w kwocie 240 złotych.
O ile wpłata podstawowa pracownika może zostać obniżona do 0,5% (w przypadku, gdy jego łączne wynagrodzenie z różnych źródeł nie przekracza 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia) o tyle wpłaty państwa są niezależne od wynagrodzenia pracownika – musi on jedynie spełniać niezbędne warunki zapisane w ustawie.
Obowiązki podmiotu zatrudniającego i harmonogram wdrożenia PPK
Podmiot zatrudniający nie może zrezygnować z PPK, gdyż jego utworzenie jest obowiązkiem, którego podstawę stanowi Ustawa o Pracowniczych Planach Kapitałowych. Wspomniana ustawa gwarantuje zwolnienie wpłaty na PPK podmiotu zatrudniającego ze składek na ubezpieczenie społeczne. Oprócz tego, Pracownicze Plany Kapitałowe niejako narzucają na podmiot zatrudniający szereg obowiązków, do których należy zaliczyć:
- wybór instytucji finansowej, która będzie odpowiedzialna za zarządzanie oszczędnościami uczestników PPK,
- podpisanie dwóch umów ze wspomnianą instytucją finansową – o zarządzanie PPK i o prowadzenie PPK. Umowa o zarządzanie PPK podpisywana jest z instytucją finansową (mogą być towarzystwa funduszy inwestycyjnych, powszechne towarzystwa emerytalne, pracownicze towarzystwa emerytalne i zakłady ubezpieczeń na życie zamieszczone w ewidencji PPK), która powinna zostać wybrana wraz zakładową organizacją związkową, a jeśli takowej nie ma – z wyłonioną reprezentacją zatrudnionych. Jeśli pracodawca nie osiągnie porozumienia ze wspomnianymi na miesiąc przed upływem terminu zawarcia umowy – może wybrać instytucję finansową sam. Natomiast, umowa o prowadzenie PPK jest zawierana przez podmiot zatrudniający z instytucja finansową w imieniu i na rzecz osób zatrudnionych, którzy nie ukończyli 55. roku życia (obowiązkowo) oraz tych, którzy ukończyli 55, ale nie ukończyli jeszcze 7 lat (na wniosek takich osób) – oczywiście po spełnieniu warunku stażowego.
- terminowe i prawidłowe obliczanie i przekazywanie wpłat,
- archiwizacja dokumentacji związanej z PPK,
- przekazywanie pracownikom i instytucji finansowej informacji o stanie utworzonego PPK.
Pracownicze Plany Kapitałowe wprowadzane są stopniowo. Zgodnie z ustawą – terminy rozłożone są na 2 lata oraz uzależnione od wielkości zatrudnienia w danym podmiocie zatrudniającym.
Uczestnictwo w PPK – jakie prawa mają zatrudnieni?
Chcąc oszczędzać w ramach PPK osoby zatrudnione w wieku od 18. do 55. lat, które podlegają pod ubezpieczenie emerytalne i rentowe, w zasadzie nie muszą podejmować żadnych działań, ponieważ są oni zapisywani do systemu automatycznie. Po osiągnięciu 60. r.ż. uczestnik będzie mógł wypłacić zgromadzone środki – 25% jednorazowo, a pozostałe 75% w comiesięcznych ratach przez 10 lat. Możliwe są również wcześniejsze wypłaty na warunkach i w ściśle określonych sytuacjach, które są opisane w ustawie o PPK.
PPK jest dobrowolne, więc jego uczestnicy (osoby zatrudnione) mogą z niego zrezygnować. Chcąc zrezygnować uczestnik musi podpisać specjalną deklarację rezygnacji. Uczestnik będzie mógł wypłacić zgromadzone środki w PPK, jednak zostaną one pomniejszone o podatek od dochodów kapitałowych („podatek Belki”), środki pochodzące z dopłat od państwa oraz 30% środków pochodzących z wpłat pracodawcy, ponieważ były one zwolnione ze składek na ubezpieczenia społeczne. Automatyczny zapis do PPK następuje co 4 lata. W związku z tym, osoba rezygnująca musi co 4 lata składać wniosek o rezygnację. Co istotne – środki w PPK są dziedziczone. Uczestnik, w formie pisemnej, może wskazać osoby, które na wypadek jego śmierci będą uprawnione do otrzymania środków zgromadzonych na koncie PPK.
Pracownicze Plany Kapitałowe a Microsoft Dynamics NAV / Business Central
PPK jest obowiązkowe dla podmiotów zatrudniających, zatem warto się zainteresować tym tematem wcześniej. Chodzi o to, aby dobrze i szczegółowo opracować harmonogram działań. Istotne również jest zorientowanie się w dostępnych rozwiązaniach IT, które pomogą obsłużyć PPK w firmie. Mowa tutaj m.in. o ewidencji deklaracji i składek oraz ich wysyłaniu do instytucji finansowej czy ewidencji danych uczestników PPK. Dodatkową zaletą rozwiązania do PPK jest jego integracja z modułami kadrowo-płacowymi w systemach ERP.
System Microsoft Dynamics NAV oraz Business Central są gotowe na Pracownicze Plany Kapitałowe. Klienci, korzystający z modułu Kadry i Płace w systemie ERP mogą zamówić dedykowaną funkcjonalność PPK. Dzięki jej zastosowaniu obsługa PPK jest zdecydowanie prostsza i bardziej intuicyjna. Warto więc zainteresować się tym rozwiązaniem, w którego implementacji jesteśmy gotowi pomóc.
